Бо ѕарори Іукумати
Їуміурии Тоїикистон
аз 2 ноябри соли 2011, № 551
тасдиѕ шудааст
Барномаи истифодаи самараноки захираіои обии энергетикњ ва сарфаїўии нерўи барѕ барои соліои 2012-2016
1. Муѕаддима
"Барномаи истифодаи самараноки захираіои обии энергетикњ ва сарфаїўии нерўи барѕ барои соліои 2012-2016" дар асоси дастур ва супоришіои Президенти Їуміурии Тоїикистон, ки аз Паём ба Маїлиси Олии Їуміурии Тоїикистон аз 15 апрели соли 2009 бармеояд, таіия карда шудааст.
Барномаи мазкур самтіои асосии истифодаи самараноки захираіои обии энергетикњ, амалњ намудани наѕшаю чорабиниіо дар бахши самаранокњ ва сарфаїўии энергия, оѕилона истифода бурдани нерўи барѕ ва кам кардани талафоти энергияро фаро гирифта, сиёсати пешгирифтаи давлатро їиіати ноил гаштан ба истиѕлолияти энергетикњ муайян месозад.
Бояд зикр намуд, ки Їуміурии Тоїикистон дорои захираіои бузурги обии энергетикњ буда, дар їаіон їои іаштумро ишљол менамояд. Захираіои потенсиалии барѕи обии їуміурњ 527 млрд. кВт соатро ташкил медиіад. Аз 115,6 км3 іавзаи Баіри Арал 64 км3-и он (55,4 фоиз) аз Їуміурии Тоїикистон сарчашма мегирад ва айни замон таніо 12,52 фоиз ё ин ки іамагњ 14,58 км3 аз іаїми умумии он барои манфиатіои їуміурњ истифода бурда мешавад.
Масъалаи мубрам ва муіим їиіати таъмин намудани амнияти энергетикии їуміурњ дар маріилаи гузариш ба рушди устувори соіаіои иїтимоию иѕтисодњ дар соліои 2012-2016, тавассути истифодаи оѕилонаи захираіои обию энергетикњ, ба танзим даровардани раванди истеісол, интиѕол ва таѕсимоти нерўи барѕ ва татбиѕи сиёсати самаранок дар бахши сарфаїуии энергия маісуб меёбад.
Дар Їуміурии Тоїикистон барои ѕонеъ гардонидани талаботи афзояндаи соіаіои иїтимоию иѕтисодњ бо нерўи барк, яке аз соіаіои Комплекси сўзишворию энергетикии мамлакат - соіаи электроэнергетика наѕши асосиро мебозад. Нерўи барѕ дар системаи энергетикњ аз іисоби нерўгоііои барѕи обњ - 98 фоиз ва ѕисми боѕимонда аз іисоби нерўгоіи барѕи іароратњ- 2 фоиз истеісол карда мешавад. Нишондиіандаіои асосии истеісоли нерўи барѕ аз захираіои обњ ва воридоти сўзишворњ вобаста буда, дар давоми 5 соли охир ба іисоби миёна 16,5 млрд. кВт. соатро ташкил медиіад.
Рушд ва фаъолияти мунтазами системаи энергетикњ муносибатіои мутаѕобилан судманди истифодабарандагон бо корхонаіои таъминкунандаи нерўи барѕ дар асоси андешидани чорабиниіои амалњ дар бахши самаранокњ ва сарфаїўии энергия вобастагњ дорад.
Норасоии нерўи барѕ дар мавсими тирамоіу зимистон 4-4,5 млрд. кВт.соатро ташкил медиіад ва дар їуміурњ маідудияти истифодабарии нерўи барѕ їорњ карда мешавад. Дар мавсими тобистон бошад, їуміурњ метав