Барномаи маѕсадноки давлатии рушди соіаи бољу токпарварњ, тадриїан зиёд намудани истеісоли меваю ангур ва парвариши ниіоліои дарахтони мевадиіанда ва іамешасабз дар Їуміурии Тоїикистон барои соліои 2007-2010

I. Зарурати ѕабули Барнома

Бољу токпарварњ яке аз соіаіои асосии комплекси агросаноатии Їуміурии Тоїикистон іисоб ёфта, дар бобати таъминоти аіолњ бо озуѕаворњ, афзун гардонидани имкониятіои содиротии мамлакат ва ба кори доимњ таъмин намудани аіолњ мавѕеи муайянро ишљол менамояд.

Обу іавои мусоиди минтаѕаіои їуміурњ имконият фароіам меовард, ки майдони бољот ва токзор аз іисоби ниіоліои серіосил ва интенсивњ сол ба сол зиёд гардида, талаботи аіолњ бо меваїот пурра таъмин ва ѕисми зиёди он содирот шавад.

Мувофиѕи маълумоти оморњ то соли 1990 іамасола дар їуміурњ наздики 400,0 іазор тонна мева ва ангур истеісол мегардид ва ѕисми зиёди он ба хориїи кишвар ба фурўш бароварда мешуд.

Дар баробари ин, дар асоси таѕсимоти умумидавлатии меінат байни їуміуриіои собиѕ Иттиіоди Шўравњ Їуміурии Тоїикистон бо масолеіи сохтмонњ, аз їумла чўбу тахта аз манбаъіои мутамарказ пурра таъмин карда мешуд.

Мутаассифона, тайи 10-12 соли охир бо як ѕатор сабабіо (паст гардидани вазъи молиявии хоїагиіо, нарасидани воситаіои техникњ, гаронии нархи сўзишворњ, нуриіои минералњ, заірхимикатіо ва љайра) дар шароити нави иѕтисоди бозаргонњ истеісолкунандагон бо мушкилоти гуногун рў ба рў шуданд. Як ѕисми майдони бољу токзор, махсусан дар заминіои лалмњ аз сабаби нагузаронидани коркарди байниѕаторњ ва талаву торої гардидани сутуніою сими ѕаторіои токзор ба іолати баріамхўрњ омада расидаанд. Мардум дарахтони ороишию іамешасабзро бурида іамчун іезум истифода мебурданд. Дар натиїа майдони умумии бољу токзор дар їуміурњ сол то сол кам шуда, іосилнокии оніо паст фаромад ва майдони їангалзор кам гардид.

Барномаи барѕарорсозњ ва рушди минбаъдаи соіаи бољу токпарварњ дар Їуміурии Тоїикистон барои соліои 2005-2010, ки бо ѕарори Іукумати Їуміурии Тоїикистон аз 31 декабри соли 2004 таіти №499 тасдиѕ ва мавриди амал ѕарор гирифт, ба рушди соіа такони їиддњ бахшид. Дар давоми соліои 2005-2006 дар їуміурњ 7,7 іазор гектар бољу токзори нав бунёд гардида, 3,4 іазор гектар бољу токзоріои кўіна аз нав барѕарор карда шуданд. Дар ин давра ба миѕдори 4,1 млн. бех ниіоліои дарахтони мевадиіанда ва 5,5 млн. бех ниіоли дарахтони іамешасабз шинонида шуд. Іосилнокии бољот ва токзоріо дар соли 2006 аз хар гектар мутобиѕан ба 31,1 ва 33,1 сентнерњ расид.

Шароити кунунии таракѕиёти їуміурњ, зиёд гардидани талаботи давлатіои Россия ва Ѕазокис